Loges in Perspectief

In een bijdrage kan éen van ons iets delen wat hem of haar bezig houdt, een algemeen onderwerp kan dat zijn of meer iets persoonlijks.. 
 
Bij een bezoek aan museum Moore zag ik op de wand een prikkelende tekst van  Donna Harraway,  filosoof :
“Hoe moeten we kijken? Vanuit welk oogpunt en met wie moeten we kijken?
Wie mag er meerdere gezichtspunten op na houden? Wie raakt er verblind? Wie heeft oogkleppen op? Wie duidt wat we zien?”
Woorden om over na te denken in deze snel veranderende tijdén waarin individualisme steeds meer terrein wint.
Hoe ziet onze toekomst eruit? Wat is ons perspectief? 
Perspectief is een begrip dat mij boeit en het heeft vele facetten , waarvan ik eerst enkele zal belichten.a
Van jongs af aan tekenen/ of schilderen mensen dingen die ze zien of hebben beleefd. Niet alleen nu maar ook al heel vroeger was dat het geval. Denk aan gevonden grottekeningen, afbeeldingen op gebruiksvoorwerpen bij opgravingen uit de Griekse en Romeinse tijd of in de Pyramides en op een ander continent uit de beschaving van de Azteken(einde beschaving ca. 1500-1521 n Chr.) .
Het is ook nu boeiend om te zien hoe kleine kinderen beginnen met tekenen (al is dat in de huidige cultuur soms een “Pikachu“ i.p.v. een koppoter). Ze tekenen dingen uit hun belevingswereld. Naarmate de vaardigheid toeneemt, wordt geprobeerd diepte/perspectief aan hetgeen getekend wordt, toe te voegen. Lessen lijntekenen op de middelbare school geven daarvoor zelfs nog veel meer technische vaardigheden.
De beroemd geworden Nederlandse kunstenaar Escher speelde met het perspectief in zijn etsen en latere werken; hij zette de kijker graag op het verkeerde been. Iedereen heeft van hem wel eens een kunstwerk gezien en zich afgevraagd: Hoe kan dat? Hoe moet ik kijken, hoe zit dat in elkaar?...
Perspectief heeft echter niet alleen te maken met dieptewerking en verhoudingen in het platte vlak, maar ook met verder durven kijken dan de gezichtseinder, nieuwsgierigheid naar wat achter de kim ligt, zoals Columbus daadwerkelijk deed. Hij verruimde zijn horizon letterlijk en ontdekte een ander continent en zo bleek dat de aarde dus niet plat was . Jules Verne (hij leefde van 1828-1905) had enorm veel verbeeldingskracht; hij schreef heel veel boeken, maar mij zijn bijgebleven de titels: “Twintigduizend mijlen onder zee” en ‘Van de aarde naar de maan. In die tijd: fantasie, waanzin, maar nu zoveel jaren later, werd dit deels realiteit!
De nieuwsgierigheid van de mens en van wetenschappers met name , zorgde ook voor nieuwe ontdekkingen in het heelal en ruimtereizen droegen en dragen daar aan bij.
J.F.Kennedy zei in mei 1961 in zijn speech: “We gaan naar de maan” en een goed plan plus motivatie en buiten de kaders denken, zorgde dat dit op 20 juli ’69 werkelijkheid werd!
Het begrip ”Perspectief “is veelzijdig en kan dus verwijzen naar de visuele weergave van diepte en afstand op een platvlak, zoals in schilderkunst en fotografie, film, maar ook naar iemands mentale denkwijze , met “hoe” je naar de wereld kijkt , welke standpunten/overtuigingen je hebt. Het verwijst dan naar iemands individuele manier van denken, redeneren en interpreteren van gebeurtenissen. De persoonlijke emotionele staat is hierop zeker ook van invloed(bijv. Perspectief zien in je toekomst, in eigen persoonlijke en/of maatschappelijke ontwikkelingen .
Ook het cultureel perspectief , de normen en waarden van de omgeving waarin je opgroeit, je ontwikkelingsmogelijkhedenen opleidingskansen bepalen mede hoe wij mensen de wereld zien en begrijpen; hoe steekt de maatschappij in elkaar? We projecteren onze verlangens, tekortkomingen en angsten in het beeld daarvan; je krijgt terug hoe je ernaar kijkt vanuit je eigen perspectief.
Hierbij zou ik een uitspraak van schrijver Anaïs Nin (die leefde van 1903-1977) willen citeren:
“We zien dingen niet zoals ze zijn, we zien dingen zoals wij zijn”.  
 
Tijden veranderen, de maatschappij verandert in snel tempo en wij veranderen, of we willen of niet, daardoor ook; en daarmee bedoel ik niet alleen dat de meesten van ons nu een mobiele telefoon gebruiken en weten wat het begrip “socialmedia” inhoudt , én hoe we reageren op alle snelle informatiestromen, gewild en ongewild, via apps, podcasts, radio, televisie etc. 
In de corona-periode deed het begrip “bubbel “zijn intrede in onze dagelijkse taal; in de topsport is dat begrip belangrijk om contacten naar buiten die bubbel te beperken en op die manier zo min mogelijk kans te hebben om ziek te worden voor belangrijke wedstrijden en dat is invoelbaar. Ondertussen wordt het begrip “bubbel “nogal breed gehanteerd om bepaalde groepen in onze maatschappij aan te duiden. 
Helaas lopen in de bevolkingslagen bubbels sterk uiteen en zijn de randen van de bubbels moeilijk te verschuiven of zelfs niet doordringbaar. Dit beïnvloedt ook het perspectief van levenskansen en ontwikkelingsmogelijkheden.
Denk aan het land waar je geboren wordt, in een “derde wereld land” of “het westen” en dan nog daarbinnen, want ook in Europa zijn er grote inkomensverschillen en vermogensongelijkheid…
En wie geen idee heeft wat zich even verderop afspeelt, kan zich ook niet verplaatsen in die ander. Je moet eerst de context kennen waarin die ander leeft.(Artikel FDpersoonlijk 1 juli:Tim ’S Jongens: “De kloof (dat ben jij) !”)
     
Volgens het Sociaal en Cultureel Planbureau is de groeiende kloof tussen diverse bevolkingslagen niet alleen een vergezicht; ook nú is er al sprake van structurele ongelijkheid in Nederland en die heeft grote gevolgen voor genoemde levenskansen en ontwikkelingsmogelijkheden;
Een eerste stap om die kloof te verkleinen ligt bij bewustzijn en bescheidenheid, d.w.z. accepteer dat je omstandigheden van een ander niet kent en dat je dus ook niet weet hoe je die het best kan inrichten .
Niet alleen voor hulpverleners en politici iets om meer rekening mee te houden, maar ook voor ons allemaal in de omgang met anderen. 
Accepteer dat je het leven van een ander niet kent en niet weet hoe die dat moet inrichten. Verschillende perspectieven kunnen leiden tot verschillende oordelen en keuzes!
Want, om een tekst van John Berge (1926-2017 )kunsthistoricus aan te halen :
“We kijken nooit simpelweg naar één ding. Waar we naar kijken is het verband tussen dingen en onszelf”. 
Het gaat om inzicht en respect voor de situatie waarin een medemens zich bevindt en dat je die je eventuele acties of beslissingen laat bepalen. Pas dan komen we misschien van die grote verschillen en die bubbels af.
Maar …of we het willen of niet , ook met onze Loges bevinden we ons in een bubbel. Vroeger , in oude tijden, oorspronkelijk ontstaan als sociaal vangnet  voor diegenen die niet bij een Gilde hoorden maar die dat nodig hadden, werd door Loges praktische hulp geboden. Door Odd Fellows werd gezorgd voor onder meer zieken, weduwen en wezen in die tijd. In vergadering werd in een Loge die hulp geregeld. 
De maatschappij is het laatste decennium veel individualistischer geworden, iedereen heeft het druk met carrière, druk met alles wat “moet” of schijnt te “moeten” om gelukkig te worden/zijn. Maar toch is er ook in toenemende mate, bij velen behoefte aan verbinding, tijd voor jezelf en het ontmoeten van gelijkgestemden. 
In de afgelopen jaren hebben loges zich ontwikkeld tot een plaats waar we met mensen van verschillende achtergronden en ontwikkeling elkaar kunnen ontmoeten en leren kennen, met respekt voor de diversiteit en eigenheid van eenieder.Vriendschap kan onze verschillen overbruggen. We zoeken verbinding met elkaar, hebben fijne en zinvolle bijeenkomsten en hopen van daaruit samen iets voor de maatschappij te kunnen betekenen. We willen perspectief zien in de relatie tot zingeving aan ons leven en aan de toekomst van de maatschappij; alleen daar op hopen is niet genoeg, we zullen bewust meer naar buiten moeten treden!
De universiteit van Wageningen ontwikkelt toekomstmodellen; voor hoe we het land beter kunnen inrichten, voorbereid op veranderingen in water, wind en temperatuur. Ook ons welzijn wordt daarin meegenomen. 
De transitie naar een ander stelsel is niet gemakkelijk; om dat voor elkaar te krijgen, moeten we een goed plan maken dat tot onze verbeelding spreekt en ons daarop richten.
 
Om ons perspectief op de toekomst van Odd Fellow Loges duidelijk te krijgen, is het van belang om te weten vanuit welk standpunt we willen/kunnen kijken. Daarom nog een kleine terugblik (retroperspectief) in de tijd:
Hier in NL zijn er na de TWEEDE WERELD OORLOG,waarin alle Logeleven verboden was, weer Odd Fellow Loges opgericht en/ of opnieuw in het leven geroepen. Er was enorme behoefte aan verbinding en na de wederopbouw ook aan verdieping wat het geestelijk leven betreft. In eerste instantie zijn alle Oude waarden en vormen weer gehanteerd, waarmee ook het enigszins geheimzinnige imago van Loges werd versterkt. Nadien is er al veel gereorganiseerd en gemoderniseerd, al zijn we nog niet helemaal “toekomstproof”. 
Er zijn in onze huidige maatschappij veel organisaties waarmee we een raakvlak /overlap hebben, zoals bijvoorbeeld de Vrijmetselaars, het Humanistisch verbond, het Apostolisch genootschap … en het is van belang te weten hoe we ons verhouden tot deze organisaties/ welke plaats we tussen hen innemen. Wat zijn onze eigen kernwaarden die we willen behouden, maar ook op welke gebieden zouden we kunnen samenwerken om onze bijdrage in de maatschappij te leveren?Samen kun je meer doen en betekenen.
Afgelopen jaren wordt hieraan door Odd Fellow organisaties veel aandacht besteed. 
Marcia Luyten probeert in haar recent verschenen boek “Democratie is niet voor bange mensen” te laten zien, dat in een nieuwe samenleving zoveel méér kan.
Maar daar is volgens haar naast moed (ook op politiek gebied), met name verbeeldingskracht en daadkracht voor nodig!
Moed, want mensen kunnen alleen meebewegen als hen genoeg zekerheid wordt geboden, anders houden wij mensen vast aan wat we hebben. 
 
Mijn onderwerp van vanavond noemde ik ”Loges in perspectief”. De ontstaansgeschiedenis en de plaats van de deOdd Fellow Loges in de huidige maatschappij heb ik kort belicht. 
Voor het vormen van een duurzaam toekomstperspectief hebben we moed, verbeeldingskracht en daadkracht nodig. Denk daarbij nog eens aan Columbus/Jules Verne en alle wetenschappers door de eeuwen heen die nieuwsgierig waren naar wat er achter hun gezichtseinder lag en bedachten mogelijk zou zijn in de toekomst!
Veranderen kost tijd! Juist daarom moeten we als loges niet alleen met de tijd mee blijven dobberen in onze bubbel en hópen op betere tijden; maar ons laten zíen , bewust naar buiten treden!
Met moed en verbeeldingskracht samen een solide plan maken en actief voor een positief toekomstperspectief gaan!
 
Om te besluiten een tekst van Stef Bos:
 
We zijn deel van het grote geheel;
Houd niet vast aan dat wat voorbij is
En laat los wat spookt in je hoofd!
Wij vallen als bladeren en de wind neemt ons mee,
Alles verandert en beweegt in een cirkel,
Keert terug naar de bron en wordt wat het was. 

Roelyan Mammen