Wie zijn jullie en hoe zijn jullie ontstaan?

Onlangs kregen we bezoek van een grote groep oud mariniers en dat was een mooie gelegenheid om iets over onze historie te vertellen maar ook over de dag van vandaag. Dit hoofdartikel is de tekstuele weergave van de bijdrage die ik toen heb gehouden. Toen deed ik dat in onze bezinningsruimte, nu vanachter mijn computer. Ik voeg een paar foto’s toe om het geheel wat dichterbij te laten komen.

We zijn als Odd fellows ruim 200 jaar oud en hebben een formele oprichtingsdatum, te weten 26 april 1819. Toen richtte de smit Thomas Wildey de eerste loge op in Amerika.  Daar gaat echter nog een lange historische periode aan vooraf. De eerste Odd Fellows moeten we zoeken in de eerste helft van de 18e eeuw en met name in Engeland en specifiek in Londen. Daar ontstond waarschijnlijk omstreeks 1736 de eerste loge. Dit initiatief groeide fors uit en waaide later over naar Amerika. Rond 1800 emigreerde veel Engelsen daar naar toe en zo kwam het initiatief tot stand onder leiding van Thomas Wildey.

De maatschappelijke context is daarbij zeer bepalend geweest. Het is de tijd waarin de gilden hun invloed aan het verliezen zijn. Gedurende vele eeuwen speelden deze gilden een belangrijke rol in het verbinden van ambachten en op maatschappelijk gebied was hun invloed groot.  Het waren de leerscholen bij uitstek, niet alleen om een vak te leren maar vooral ook om gemeenschapszin te beoefenen. Het waren ook machtige bastions. De Franse revolutie droeg er mede toe bij dat dergelijke oude bastions werden gesloopt.  En vandaaruit  ontstonden nieuwe maatschappelijke bewegingen, waarvan de Odd Fellows een voorbeeld zijn.

Het was  een zoektocht naar nieuwe verbindingen tussen mensen. Nieuwe solidariteit, nieuwe gemeenschappelijkheid, en dat in een tijd dat collectieve voorzieningen bijna niet bestonden. De afstand tussen de oorspronkelijk elite en de maatschappelijke basis was groot. En dat impliceerde vooral ook afhankelijkheid van de  goedgeefsheid van enkelen. De oprichting van de Odd fellows kwam tot stand in deze context  en had tot doel om deze grillige afhankelijkheid te doorbreken en zelf verantwoordelijkheid te nemen voor het eigen bestaan.  En deze verantwoordelijkheid richtte zich daarbij zowel op materiele als op immateriële zaken.

De doelgroep die daarbij vooral werd aangesproken waren handwerkslieden. In die tijd waren handwerkslieden als steenhouwers en timmerlieden vaak over grote landsdelen aan het werk maar het wemelde ook van de handelsreizigers.  Het gezin bleef thuis en moest zich redden in moeilijke omstandigheden.  Er was onderlinge zorg en aandacht nodig. En binnen de Odd fellows kwam deze zorg tot stand.

Om het heel concreet te maken, op de regalia die wij allemaal dragen, staat een randschrift met een korte opdracht. Heb aandacht voor de zieken, zorg voor de weduwen en wezen en help de doden te begraven. Nou ja, duidelijker kan het nauwelijks. En daarnaast was er aandacht voor persoonlijke ontwikkeling om te werken aan je karakter met als doelstelling om een bijdrage te leveren aan een betere wereld.

Deze twee aspecten, persoonlijke ontwikkeling en maatschappelijke verantwoordelijkheid zijn nog steeds onze primaire aandachtsgebieden. En natuurlijk is de praktische uitvoering veranderd, omdat de context is veranderd. Collectieve voorzieningen nemen heel veel zorg over en onze individuele ontwikkeling is inmiddels op een geheel andere leest geschoeid maar de opdracht is nog steeds dezelfde en nog steeds uiterst actueel.

Hoe ziet dat er nu praktisch uit? Hoe doen we dat? En dan schakel ik over naar de dag van vandaag.  Om te beginnen, we zijn een orde instelling. Een internationale orde, verspreid over de hele wereld, waarbij de uitgangspunten overal dezelfde zijn. Onze bezinningsruimte is een afspiegeling hiervan. Alles wat u daar ziet heeft betekenis. Veel daarvan wordt uitgedrukt in symbolen. Ook de inrichting van deze ruimte heeft betekenis. Al deze aspecten helpen ons om ons blijvend te herinneren aan onze missie, wanneer wij deze ruimte binnen komen.  En deze uitstraling is wereldwijd terug te vinden in alle loges.

We zijn daarbij een inwijdingsorganisatie en we kennen een gradensysteem. Daarmee drukken we uit dat als je lid wordt van onze organisatie  je dat doet voor de langere termijn. Je kiest er voor om je te verbinden in de zoektocht die we met elkaar willen afleggen. Een zoektocht naar vriendschap, naar liefde en naar waarheid. Naar een manier van leven die ruimte schept voor de ander.

Daarbij is onze loge voor ons ook een leerschool, net zoals dat 200 jaar geleden begon.  We zouden het ook een levensschool kunnen noemen . En daarbij is een bijzondere plaats in deze ruimte voorbehouden aan de  opstelling van de zeven stenen, zoals wij dat noemen. Deze zeven stenen staan voor ons symbool voor een leven wat geoefend is rondom onze drie kernwaarden, Vriendschap, Liefde en Waarheid. De zeven stenen visualiseren deze groei en geven houvast in de ontwikkeling van ons karakter. Ik sta bij elk van deze stenen even kort met u stil.

Reinheid, hier begint het mee, de basis voor alle andere stenen. Deze steen bepaalt ons bij de ontmoeting met ons zelf. Het proces waarbij we onszelf onderzoeken op wie we zijn en willen zijn. Zelfkennis is de basis van ons bestaan. Zonder gezonde zelfkennis lukt het niet om ons goed te verhouden tot de wereld om ons heen.

Vriendschap. Deze steen brengt ons bij onze ontmoeting met de ander. In deze ontmoeting leren we de vriendschap kennen, die ons er van bewust maakt dat we in deze verbondenheid zo onvoorstelbaar veel sterker zijn dan in ons eentje.  Dat we de ander nodig hebben. En de ander jou.

Liefde. Deze steen bepaalt ons bij de kracht van de toegepaste liefde. Daarbij gaat het niet om het gevoel maar om de daad. Deze liefde toont zich juist daar waar je het belang van de ander laat uitreiken  boven dat van jezelf, ook als je vooraf weet dat je er niets voor terug krijgt.

Waarheid. Deze steen roept ons op om te blijven zoeken naar antwoorden op vragen die het leven ons stelt. Daarbij willen we in oprechtheid blijven luisteren naar anderen en ons blijvend openstellen voor nieuwe inzichten en ons niet verbergen in ons eigen gelijk.

Trouw. Deze steen bepaalt ons bij de oefening van trouw. Ze herinnert ons er aan dat teleurstellingen op je pad komen, teleurstellingen in mensen om ons heen, ook teleurstellingen in jezelf. Maar juist dan worden we opgeroepen om opnieuw trouw te zijn en een sterker mens te worden.

Hoop. In dit woord wordt uitgedrukt dat we ons niet willen laten afleiden door het rumoer in deze wereld en ook niet mee willen doen met alle geschreeuw om ons heen.  We drukken hiermee uit dat we geloven in de mogelijkheid om broederschap te ontwikkelen tussen de mensen.

Liefdadigheid. Deze laatste steen visualiseert de praktische toepassing van al het geleerde samen.  Liefdadigheid symboliseert zeker het brengen van materiele en niet materiele offers maar het is ook  de steen van de verdraagzaamheid. De innerlijke houding om ons te blijven openstellen voor de ander.

Ik gaf het al aan. We zijn een levensschool. Deze lessen zijn levenslessen, waarbij je elke weer opnieuw het leerproces bij jezelf onderzoekt  en leert bij vallen en opstaan. En daarbij hebben we wijsheid nodig. Op de bovenste steen liggen boeken van wijsheid. Oorspronkelijk lag hier alleen de bijbel. Dat zegt iets over onze wortels. We zijn ontstaan vanuit een Joods/christelijke cultuur. Inmiddels liggen er ook andere boeken. We drukken hiermee uit dat we ook openstaan voor wijsheid die ons wordt aangereikt vanuit andere culturen.  

De mannenloge komt hier wekelijks op donderdagavond bij elkaar, de vrouwenloge twee wekelijks op maandagavond. En dan houden we een zitting zoals we dat officieel noemen. Er is dan een mede Odd fellow die een bijdrage houdt over een onderwerp wat hem of haar bezighoudt in relatie tot onze doelstellingen. Hierna gaan we naar onze ontmoetingsruimte. Daar bespreken we wat we hebben gehoord en hebben we tijd en aandacht voor elkaar.

Zo verbinden we ons aan elkaar als Odd fellows en vormen we ook een broederschap en voor de dames een zusterschap. Kenmerk van alle loges is verbondenheid.  En dat we daar een boel plezier bij hebben en met elkaar van het leven genieten dat kunt u zich ook wel heel goed voorstellen.

Nieuwsgierig geworden? Laat vooral even wat van u horen en we nemen graag contact met u op.

                                                                                                                                           Rob Boeijenga