Hoor ik erbij?

Ieder van ons heeft zich vast wel eens in bepaalde situaties afgevraagd ‘hoor ik er bij’? Zien de anderen mij en word ik gehoord? Ik ken dat in ieder geval wel. Om met een positief voorbeeld te beginnen. De allereerste keer dat ik kennis met de Odd Fellows maakte had ik meteen iets van hier zou ik bij kunnen horen, dit past bij me. En al snel voelde ik me er ook bij horen. Hoe komt dat zo en waar heeft dat mee te maken? Voor mij vooral met verbinding voelen. Door de openheid van een ieder en het voelen van een niet oordelend karakter van de Loge.

Soms merk je achteraf dat je niet gezien werd, dat de aandacht naar anderen dan naar jou uitging en dat je je verloren voelde tussen de aanwezigen. Op recepties kan ik dat hebben, maar ach dat geeft niet, dat is zo eenmalig. Lastiger is het als het om wezenlijker relaties gaat, zoals je gezin van herkomst, de school, vriendenkring of je werk.  

Wat betreft het gezin van herkomst. Soms voelt iemand zich er niet bij horen, op afstand gezet door een ouder, een broer of zus. Hoe dat bij mij is? Ik heb een tweelingzus, we horen bij elkaar, we voelen een eenheid. Gelukkig. Belangrijk daarin is het open zijn naar elkaar, gelijkgestemdheid ervaren en ook merken dat je verschillend bent en dat dat oké is.

Erbij horen is een oerbehoefte, aldus psycholoog Roy Baumeister. In een interview met Edwin Oden*) vertelt hij dat hij veel onderzoek heeft gedaan naar sociale afwijzing. Volgens hem zit hier onze grootste angst. Hij is van mening dat de behoefte erbij te horen één van de sterkste drijfveren van de mens is. Zijn conclusie is dat mensen een elementaire behoefte hebben aan een langdurige relatie met anderen. Op wie ze kunnen rekenen en met wie ze geregeld leuke dingen kunnen doen.

Zoals ik al vermeldde ken ik ook negatieve ervaringen. Een voorbeeld is de volgende situatie. Ik ging mee naar een  museum met een vriendin en haar groepje bekenden. Het klikte niet, ik liep wat verloren rond. Ik voelde me niet bij deze groep horen. Was zelf ook te gesloten en kon geen aansluiting vinden. Soms loopt het niet.

Het boek “Daar waar de rivierkreeften zingen” van Delia Owens gaat ook over er niet bij horen. De hoofdpersoon Kya is in haar eentje opgegroeid in het moeras van Barkley Cove in North Carolina, afgesloten van de bewoonde wereld. Het gezin waar ze bij hoort valt uit elkaar, stukje bij beetje en op 6-jarige leeftijd blijft zij alleen achter in het moeras. In het dorp hoort ze er niet bij en op school ook niet. De kinderen pesten haar en ze besluit niet meer naar school te gaan. Niet meer bij je gezin horen, niet bij school horen, geen vriendinnetjes hebben, niet bij het dorp horen, heel heftig allemaal. Ze redt zich alleen, maar ook zij heeft behoefte aan vriendschap. Zij ontkomt niet aan deze oerbehoefte, Een prachtig boek dat inmiddels ook is verfilmd.

Natuurlijk raakt dit thema ook aan vragen zoals: Wie ben ik? Wat heb ik nodig om erbij te horen? Hoe maak ik verbinding? Je zou eens met elkaar van gedachten kunnen wisselen over dit thema aan de hand van een paar vragen zoals: Wat is je eerste reactie bij de vraag ‘hoor ik erbij’? Is die positief of negatief gekleurd? Hoe reageer je op afwijzing en waar  heeft dat bij jou mee te maken? Ik heb gemerkt dat hierdoor verbinding ontstaat wat mij helpt om verder op pad te gaan in mijn leven.

Fien Wolfkamp