Maatschappelijke Veranderingen

Van geloof naar wetenschap

Tot aan de beeldenstorm heeft het katholieke geloof standvastige grond in Europa. Door de boekdrukkunst kregen mensen meer kennis van de bijbel en volgde de beeldenstorm en daarna de verlichting.

In deze periode kwam de wetenschap op. De wetenschap groeide en zocht naar manieren om de wereld om ons heen te begrijpen, te controleren, te voorspellen.

Door de beschrijving van de natuur in formules en aannames werd het belangrijk in de wetenschap om ideeën te bewijzen met onderzoek.

Men bedenkt een idee (hypothese) en probeerde deze te beschrijven, waarna de hypothese getoetst moet worden met de werkelijkheid. Is de hypothese te bewijzen, dan is de hypothese een wetenschappelijk feit geworden.

De huidige wetenschap geeft de maatschappij houvast. De maatschappij vindt zijn stabiliteit niet meer in een geloof, maar in de feiten van de wetenschap.

De wetenschap is verworden tot het moderne ‘geloof’.

Politieke veranderingen

Naast de wetenschap heeft de politiek ook een verandering doorgemaakt in de afgelopen eeuw.

De democratie wordt van iedereen door scholing en meer draagvlak voor de gewone man in bestuursorganen.

Besturen en politiek worden complexer, er komen meer regels, meer handhaving en de overheid trekt meer taken naar zich toe.

Van ideologie naar quick win

Echter politieke partijen beseffen langzaam dat de kiezers het voor het zeggen hebben.

De kiezers bepalen de verkiezingen en zij zijn daarmee afnemer van de overheidstaken maar ook indirect , de opdrachtgever.

De politiek begrijpt steeds beter dat de kiezer bepaald.

De reactie van de partijen is te gaan sturen op wat de kiezer wenst. De lange termijn ideologie wordt ingeruild voor de korte termijn om de stem van de kiezer te winnen.

Het regeren in landsbelang wordt verruild voor reageren op ‘problemen’ in de media.

Echter de media veranderd ook …

Waar begin vorige eeuw de kranten nog de nieuwsvoorziening in de hand hadden is dat verplaatst naar radio, TV en internet.

In de begin jaren van de radio en TV richten deze zich op harde nieuws feiten maar langzaamaan schuift dit op naar meer emotie. Denk maar aan de actie ‘het dorp’ van Mies Bouwman, tot aan ‘Boer zoekt vrouw’.

De nieuws component is verruilt voor de menselijke emotie.

In de jaren ’90 van de vorige eeuw komt daar internet bij. Met zijn facebook en twitter;  de social media. Er is geen redactie, iedereen kan schrijven wat hij wil.

Doordat er geen menselijke feedback is, kunnen de emoties ook de vrije loop krijgen. Men kan elkaar uitschelden, beledigen en er hoeft geen verantwoording afgelegd te worden.

Soms krijgt een klein groepje aandacht en ontstaat er een hype. Meestal is zo’n hype niets meer dan een bepaald draagvlak voor een emotie.

Media en politiek

Emotionele media hypes wordt op hun beurt weer opgepakt door de politiek. Immers als hét de kiezers beroert, moet de politiek daarop reageren. De kiezer bepaald uiteindelijk de volgende verkiezingen…

En zo ontstaat er een emocratie in plaats van een democratie. De politiek reageert niet meer op de feiten maar op de emotie die leeft onder de bevolking.

De bevolking op hun beurt moet nog wennen aan het ongefilterde nieuws vanuit de social media en ziet elke emotionele hype als een belangrijk nieuwsfeit.

Keuze worden gebaseerd op emotie en niet meer op feiten. Emotie wordt belangrijker dan wetenschappelijke feiten.

Het zoeken naar waarheid is verruild voor gevoelens en emoties.

Gevolg ?

Persoonlijk denk ik dat deze trend zich nog verder gaat ontwikkelen. De mensheid is nog niet gewend aan social media en beschouwd deze nog te veel als nieuws.

Hierdoor worden groepsemoties versterkt en kunnen regelmatig uitgroeien tot hype, waarna de politiek hierop moet reageren.

Deze emocratie leidt tot ad hoc en korte termijn politiek, waardoor het vertrouwen in de politieke partijen daalt.

En wat denkt u?

De democratie geeft de bevolking het recht op het vrijelijk kiezen van het parlement.  Het parlement stuurt op het winnen van stemmen…

Het volk baseert zijn keuzes op basis van emoties…

Vervalt een democratie dan tot een emocratie? Waar geregeerd (of gereageerd) wordt op basis van emotie en niet meer op (wetenschappelijke) feiten?

Remco Ulenbelt