Wat is gelukkig?

Het is weer zover: we wensen eenieder, al of niet bekend, een gelukkig nieuwjaar. Op traditionele wijze of door middel van de moderne communicatiemiddelen.

Hoe mooi is het dat we dit elkaar toewensen?

In de vorige Nieuwsbrief belichtte Cees Kommer dit item ook al. En in de statistieken over het afgelopen jaar is de stand van de geluksmeter in ons land op genomen.  Geluk houdt ons bezig. Dat is van alle tijden.

Bij de Grieken en Romeinen was geluk iets wat niet voor mensen was weggelegd. Het was zuiver iets wat voor de Goden was voorbehouden. Aristoteles, Plato en Socrates beschouwden geluk als een ultiem verlangen: het hoogste doel. Maar het ultieme geluk bleef iets goddelijks.

De Daila Lama zegt over geluk: “het is een fantastische ontdekking dat het eigenlijk geen geluk is wat we zoeken. Geluk is een aspect van vreugde. Vreugde is veel groter.” (uit: het boek van vreugde)

Het is eigenlijk net zoals met liefde of vriendschap: er bestaan vele omschrijvingen, maar raken die echt de kern van geluk? Het is een diepgaand gevoel dat moeilijk in woorden is te vatten.

Voor mezelf onderken ik drie soorten geluk. Ik kwam deze indeling een keer tegen. Het toevalsgeluk, het geluk van het goede gevoel en het geluk van de volheid.

Je kent dat wel, de goede afloop van een toevallige gebeurtenis: “heb ik even geluk!” Een wezenlijk onderdeel van dit soort geluk is dat je er niet over kan beschikken. Je kunt alleen beschikken over de houding die je er tegenover aan kan innemen.

En dan het goede gevoel: Dit is iets van de huidige tijd: geluk is gezond zijn, plezier hebben, aangename ervaringen ondervinden, succesvol zijn.

Je zou kunnen zeggen: de geluksformule: maximum aan genot en een minimum aan pijn.

Maar: dit type geluk duurt nooit lang. Wel kun je geluksmomenten scheppen. Maar hoe vaak ondervinden we niet dat de voorpret, het verlangen vaak meer geluk biedt dan het genieten zelf.

Deze maximalisering van het genot kan trouwens ook contraproductief werken: Is de wijn voortreffelijk? Goed, maar het is beslist niet zo dat het genot groeit met het aantal geledigde kelken! Deze geluk strever weet dat het leven pieken en dalen kent maar vindt dat eigenlijk alleen de pieken bestaansrecht hebben.

De dalen (depressiviteit, angsten, droefheid): zo snel mogelijk wegpoetsen!

Tenslotte is er: Het geluk van volheid.

Dit geluk omvat ook het negatieve. Men aanvaardt hier de polariteit van het leven:

Ademen tussen de polen van het positieve en het negatieve. Het hele spectrum van ervaringen tussen de tegengestelden geeft je het idee werkelijk te leven en het leven vol en als geheel te ervaren. Dit geluk heeft te maken met de geestelijke houding die je aanneemt jegens het leven.

Deze vorm van geluk is meer omvattend en duurzamer dan al het toevalsgeluk en het geluk van het goede gevoel. Het is een wezenlijk filosofisch geluk.

Persoonlijk ga ik voor die laatste vorm van geluk. Dan ervaar ik vreugde in mijn leven. Uiteraard zijn die kleine geluksmomentjes ook van belang maar als ik iemand een geluk toe wens hoop ik van harte dat hij of zij het geluk van volheid zal ervaren.

Ik wens lezer dezes dan ook een welgemeend gelukkig en vreugdevol 2019 toe!

Spreuk van Marcus Aurelius: Het geluk in je leven hangt af van de aard van je gedachten.

Adi de Ruiter