Over tevredenheid

Vanmorgen las ik in mijn ochtendblad Trouw een grote krantenkop: “Nederlander werd in het coronajaar zelfs iets tevredener”. Nu is het voor kranten altijd leuk om met opmerkelijke krantenkoppen te openen, dus ik ben op mijn hoede. Toch maar eens goed lezen wat er staat. En dan lees ik dat volgens het Centraal bureau voor de statistiek (CBS) veel Nederlanders hartstikke tevreden zijn met hun leven. Op basis van een representatieve steekproef blijkt dat het aantal ondervraagden wat het eigen welzijn een 7 geeft in het coronajaar gestegen is met 2% tot een totaal van 66%. En verder blijkt dat 80% tevreden is over het sociale leven. Voor de pandemie was dat 83%.

Ik weet niet wat zulk soort berichten met jou doen maar ik ben een dankbare spons die deze beelden graag opzuigt. Ik hou van beelden die optimisme uitstralen. Ik heb er ook behoefte aan. Als ik in een omgeving kom waar flink wordt gemopperd dan voel ik me al snel onpasselijk worden. Ik kan er niet tegen, tegen de geneigdheid om op alles en iedereen commentaar te hebben. Ik moet oppassen als dat gebeurt want dan kan ik zelf ook in de reactie schieten en dan verwijt de pot de ketel. Echte tevredenheid is een verfrissende ervaring. Het tilt me op en helpt me om ook met mezelf aan de slag te gaan. Het inspireert me. Maar dat roept dan ook wel weer vervolg vragen op. Hoe doe je dat, aan de slag gaan met jezelf? Het is nog wel een uitdaging om dit echt concreet te maken.

Dus toch nog maar eens verder doorgedacht op dit thema. Ik pak uit mijn boekenkast een boek(je), geschreven door Edith Hall, getiteld “Wat zou Aristoteles doen?” Hall is een vooraanstaand hoogleraar aan King’s college (UK) en sinds haar 20e verslingerd aan Aristoteles. In diens gedachtengoed vindt ze aangrijpingspunten voor de dag van vandaag en zo schreef ze dit zeer onderhoudende boek. Ik sla het hoofdstuk over geluk op. Tevredenheid en geluk liggen toch wel heel dicht bij elkaar. En dan lees ik dat het streven naar het grote geluk door het realiseren van zoveel mogelijk van je verlangens, het werken aan je gezondheid en het streven naar gerechtigheid zoals dat in de oudheid werd gepredikt, door Aristoteles word afgewezen. Aristoteles legt de nadruk op “simpelweg geluk”, wat inhoudt dat je een doel moet vinden om voor te leven, je aan je gedrag moet werken bij het realiseren van je doelen om daarmee de beste versie van jezelf te worden en daarbij je eigen morele keuzes te maken, in het besef dat je handelt in een onderling verbonden wereld waarin relaties met andere mensen van grote betekenis zijn.

Een hele mond vol maar wel wat punten die houvast geven. Ik probeer het voor mezelf te vertalen en concreet te maken. En dan kom ik ongeveer uit bij het volgende. Wat geeft mijn leven nu, in deze fase van mijn leven betekenis? Hoe zorg ik er voor dat ik daar aan blijf werken en dat ik blijf leren? Hoe geef ik daarbij invulling aan mijn verantwoordelijkheid als mede bewoner van deze wereld en als medemens?

Als ik deze vertaalslag maak dan begin ik te begrijpen wat Aristoteles met “simpelweg” bedoelt. Dat betekent geenszins simpel maar het betekent “Doe datgene wat voor je ligt”. Richt je niet op het hele grote maar richt je op het voor jou haalbare, dat wat bij je past. En doe dat met passie. Door daaraan te werken zul je ervaren dat er een gezonde balans ontstaat tussen de aandacht voor jezelf en de aandacht voor de ander. Dan kun je mede betekenis geven aan datgene wat Aristoteles noemt “te handelen in een onderling verbonden wereld waarin relaties met andere mensen van grote betekenis zijn.” En daar zit ook meteen de verbinding met tevredenheid. Als we ons zouden kunnen bepalen tot het haalbare leggen we een gezonde basis voor een leven vanuit tevredenheid.

Zijn daarmee de problemen opgelost? We weten met z’n allen wel beter. Blijven er redenen over om bezorgd te zijn, om ontevreden over te zijn, om ongelukkig over te zijn, om verdrietig over te zijn, om boos over te zijn? ? Ik hoef de vragen niet te beantwoorden. Het zijn juist deze dingen die ons op de plekken brengen waar we nodig zijn, die ons brengen bij de mensen die jouw en mijn aandacht zo goed kunnen gebruiken. De Wereld om ons heen heeft onze aandacht nodig. Er is werk aan de winkel.

En daarbij hanteren we als Odd Fellows een moreel kompas. In onze bezinningsruimte komen we dit kompas tegen. Het helpt ons herinneren aan onze roeping om niet voor ons zelf te leven. Bijgaand plaatje brengt de zeven ontwikkelingsstappen in beeld. Neem even de tijd om ze tot je te nemen. Door hier aan te werken helpen we mee om te bouwen aan een betere wereld.

We vieren komend weekend Pasen. Van ouds het feest van de vernieuwing. We zien het in de natuur, alles wordt nieuw. In de christelijke traditie wordt stil gestaan bij de overwinning op de dood door de opstanding van Jezus Christus. Beelden die ons inspireren om nooit bij de pakken neer te zitten. Het kwaad in deze wereld heeft niet het laatste woord en daar kunnen wij gezamenlijk voor zorgen. Ik wens je fijne paasdagen.

Rob Boeijenga