Eenzaamheid

Sinds 27 oktober is de wintertijd officieel van start gegaan.

Het is de periode van het donkeren der dagen, waarbij vanaf 1 december de mooie en sfeervolle adventtijd voor een periode van 4 weken zijn intrede doet, en ons voert naar het licht van kerst.

De adventtijd, zou je de tijd van de stilte kunnen noemen, de najaarsstormen zijn voorbij, de bomen staan als starre silhouetten langs de weg, de natuur houdt haar adem in.

Een periode ook van sfeer en bezinning, van brandende kaarsen en gezelligheid, waarbij ik zou wensen dat we dat wat vaker, met elkaar en voor elkaar, kunnen ervaren.

Een tijd ook, die zich leent voor levensvragen zoals: wie ben ik ten diepste, wat leeft daar in mij aan gevoelens, verlangens, angst of verdriet, alsmede van het terug kijken/beleven van het aflopende jaar.

Wat heb ik dit jaar gedaan, en ook met een schuin oog kijkend naar het nieuwe jaar, wat al aan de horizon opduikt.

Onwillekeurig, voelt deze periode alsof het allemaal wat minder gestrest is, wat meer in balans of harmonie.

Ik schrijf dit artikel op een moment, waarbij we in Nederland aandacht vragen voor “de week tegen de eenzaamheid”.

Bij omroep max was er op 16 oktober een avondvullende tv uitzending met het thema: eenzaamheid.

Eenzaamheid is een situatie, waarbij veelal aan ouderen (55 plus) wordt gedacht, die ook verreweg de grootst groeiende  groep vormen, meer dan 500.000, hetgeen mede wordt veroorzaakt door de toenemende vergrijzing.

De maatschappij heeft er echter in al zijn geledingen mee te maken, van jong tot oud.

Het zijn veelal sluipende processen en het kan iedereen-rijk of arm, grote stad of dorp, kinderen of alleenstaand- overkomen.

We kijken minder naar elkaar om, mogelijk ook beïnvloedt door individualisering en welvaart.

We herkennen, op hoofdlijnen, 2 typen eenzaamheid die soms ook met elkaar verbonden zijn.

Emotionele eenzaamheid, treedt op als iemand een hechte, intieme band moet missen met één of meerdere personen.

Sociale eenzaamheid draait om minder contact te hebben met andere mensen, het sociale netwerk schiet te kort.

Het is het gemis van basale menselijke behoeften.

Uit een representatief onderzoek uit 2016 bleek, dat circa 40% van de volwassen Nederlandse bevolking (19 jaar en ouder) zich (soms) eenzaam voelt, waarbij 10% zich ernstig of zeer ernstig eenzaam voelt.

Binnen de Europese Unie zijn de verschillen, gerelateerd aan de bevolkingsgrootte, fors.

In het zuiden is het probleem het grootst bv. Spanje , Italië, Griekenland en Portugal.

In het Noorden, waaronder Nederland, het kleinst.

Het laat onverlet dat we hier te maken hebben met een maatschappelijk probleem van enorme omvang.

Er is ons dus alles aan gelegen om eenzaamheid ( het kan ook u of mij overkomen) hoger op de agenda te krijgen en dan niet alleen in de wintermaanden.

Mensen moeten geholpen worden om uit hun isolement te komen.

Wat kunnen we er als individuen nu al aan doen; bv. door om ons heen te kijken naar familie, vrienden en kennissen om vast te stellen wie we kunnen uitnodigen om eens een glaasje mee te drinken, een praatje te maken, iets gezelligs te ondernemen of samen boodschappen te doen of stuur zomaar een bloemetje, een kaartje met een verjaardag of bel eens spontaan op, wordt buddy enz.

Mogelijkheden genoeg, het is voor u en mij een kleine moeite, maar laat daarbij een medemens een warm moment beleven.

Ik wens u “besinnliche” wintermaanden, van harte toe.

Joop Marks